Odzież antystatyczna. Główne rodzaje, normy i zastosowanie

Odzież antystatyczna. Główne rodzaje, normy i zastosowanie

2

Zastanawiasz się, dlaczego należy stosować odzież antystatyczną? Trzeba ją nosić w miejscach, gdzie występuje zagrożenie wybuchem. Elektryczność statyczna może stanowić istotne źródło zapłonu w strefie zagrożenia wybuchem, co może prowadzić do wielu ciężkich  wypadków przy pracy. Dlatego konieczna jest ochrona człowieka, jak również środowiska pracy. Jeśli pracownik stosuje w takim środowisku ubrania wykonane z materiału elektryzującego się, może to powodować naelektryzowanie ciała człowieka. Elektryzowanie materiału może powstawać na skutek kontaktu i tarcia z elementami zewnętrznymi, np. podczas zdejmowania odzieży elektryzują się włosy. Wyładowania elektrostatyczne z naelektryzowanych w ten sposób powierzchni ciała człowieka lub materiału mogą występować jako wyładowania iskrowe. O ile na co dzień te niewielkie wyładowania nam nie przeszkadzają, o tyle w niektórych warunkach są niepożądane. Jeśli energia tych wyładowań jest większa od energii zapłonu atmosfery wybuchowej, może stać się przyczyną wybuchu. Noszenie nieodpowiedniej odzieży i obuwia może być przyczyną awarii lub groźnych wypadków.    

Gdzie należy stosować odzież antyelektrostatyczną?

  • przemysł chemiczny, petrochemiczny, przetwórstwo tworzyw sztucznych 
  • stacje paliw
  • przemysł wydobywczy, górnictwo
  • gazownie i elektrownie
  • produkcja i transport substancji niebezpiecznych
  • ubrania antystatyczne są elementem wyposażenia ADR pojazdów przewożących substancje łatwopalne i wybuchowe  

Tak więc w strefach zagrożenia wybuchem należy stosować odzież, która w układzie z człowiekiem i środowiskiem zewnętrznym nie będzie w stanie wywołać niebezpiecznej elektryzacji ciała człowieka. Musi być tak zaprojektowana i wykonana, aby nie mogła być źródłem iskry lub łuku elektrycznego, spowodowanych elektrycznością statyczną lub uderzeniem, a w konsekwencji mogących spowodować zapłon mieszanki wybuchowej. 

Jakie wymagania musi spełniać odzież antystatyczna?

Odzież  antystatyczna musi spełniać wymagania normy PN- EN 1149-5. Określa ona wymagania dotyczące własności używanych materiałów i zasad konstrukcji odzieży ochronnej i rękawic niegromadzących ładunku elektrostatycznego, stosowanych jako jeden z elementów jednolitego systemu uziemień, w celu zapobiegania wyładowaniom elektrycznym powodującym zapłon.  

Norma PN-EN 1149 składa się z pięciu części. Część piąta dotyczy wymagań materiałowych i konstrukcji odzieży.

Wymagania materiałowe

Wymagania materiałowe tej normy stanowią, że tkaniny klasyfikowane jako rozpraszające ładunek elektryczny są wtedy, gdy:

  • czas połowicznego zaniku ładunku wytworzonego na materiale metodą indukcyjną t50<4s lub współczynnik ekranowania S>0,2 
  • rezystancja powierzchniowa jest mniejsza lub równa 2,5X109 przynajmniej po jednej stronie materiału 

Jeśli materiał zawiera włókna elektroprzewodzące w postaci nitek lub siatki, odległość pomiędzy nitkami w jednym kierunku nie powinna przekraczać 10 mm dla każdego elementu odzieży.

Tkaniny  do produkcji odzieży antyelektrostatycznej mogą  być: z przędzą, z włóknem metalowym umieszczonym powierzchniowo lub częściowo schowanym w strukturze materiału, bądź z przędzą węglową w oplocie.

Wymagania dotyczące konstrukcji odzieży

Wymagania odnośnie konstrukcji odzieży tej normy stanowią:

  • odzież rozpraszająca ładunki elektryczne powinna pokrywać całe ciało podczas użytkowania, podczas wykonywania standardowych czynności i pochylania. Powinna być zapięta, ale nie ograniczać ruchu;
  • jeśli odzież składa się z kilku elementów, materiał elektrostatyczny powinien stanowić jego zewnętrzną warstwę;
  • elementy z materiałów elektroprzewodzących, np. zamki, guziki, napy, zatrzaski mogą być stosowane pod warunkiem, że są przykryte materiałem antyelektrostatycznym;
  • jeśli na elementach odzieży antystatycznej są umieszczone taśmy odblaskowe, etykiety, identyfikatory, nadruki mogą być stosowane pod warunkiem, że są przytwierdzone na stałe do zewnętrznej warstwy materiału antyelektrostatycznego.

Producenci  odzieży antystatycznej mają obowiązek dołączenia do odzieży instrukcji zawierającej informacje, że pracownik przebywający w strefie zagrożenia wybuchem lub w pobliżu materiałów trudnopalnych nie może  zdejmować odzieży antyelektrostatycznej. W strefie wzbogaconej w tlen lub w pobliżu materiałów  łatwopalnych pracownik powinien być dodatkowo uziemiony bezpośrednio lub przez obuwie elektroprzewodzące. Ważna jest również informacja o tym, że właściwości antyelektrostatyczne mogą ulec zmianie w czasie użytkowania odzieży poprzez jej zabrudzenie, uszkodzenie czy wielokrotne pranie.

antystatyczna ocieplana kurtka trudnopalnakoszulka polo antystatyczna z taśmą odblaskowąantystatyczny kombinezon trudnopalny BizTex


https://www.sprzetbhp.pl/kurtka-ocieplana-trudnopalna-antystatyczna-fr59.html

https://www.sprzetbhp.pl/koszulka-polo-niepalna-antystatyczna-z-tasma-ostrzegawcza-fr03.html

https://www.sprzetbhp.pl/kombinezon-trudnopalny-antystatyczny-biztex-typ-5-6-st80-5342.html


Oferta odzieży antyelektrostatycznej 

W sklepach BHP znajdziemy bogatą ofertę odzieży antyelektrostatycznej. Wykonana jest z różnego rodzaju tkanin: bawełny, poliestru, nylonu.  Dodatkiem do składu jest 1% lub 2% włókna węglowego, które dostarcza ochrony antyelektrostatycznej na poziomie wymaganym przez normę EN 1149.

Podstawowym elementem odzieży są ubrania całoroczne: bluzy, spodnie do pasa i ogrodniczki, kombinezony. Jeśli wykonane są z tkanin odblaskowych, dodatkowo są odzieżą ostrzegawczą. Jeśli tkaniny zewnętrzne mają także pokrycie PU, zyskują właściwości wodoodporne.

Drugą część oferty stanowią ubrania ocieplane antystatyczne. Możemy zaopatrzyć pracowników w kurtki, spodnie, kombinezony jednoczęściowe  wykonane z tkanin bawełnianych lub mieszanek akrylu, wiskozy, poliestru i nici węglowych. Dodatkowo mamy polary, kamizelki ocieplane, bluzy, podkoszulki, koszule, kominiarki, kominy, skarpety i bieliznę wykonane z mieszanek  modakrylu, bawełny i włókien węglowych. 

Na rynku jest wiele odzieży, która spełnia normę  o trudnopalności EN ISO 11612 i EN ISO 11611. Często dodatek nici węglowej powoduje, że jest to równocześnie odzież antyelektrostatyczna.  

Aby ubranie rzeczywiście chroniło pracownika przed elektrycznością statyczną, powinien być dodatkowo wyposażony w obuwie robocze wykonane zgodnie z normą EN 61340-4-3:2018. Jest to obuwie, które posiada odporność elektryczną w zakresie > 1X105oraz < 1X108.

Pracodawca jest zobowiązany zaopatrzyć pracownika w odzież antystatyczną  oraz odpowiednie obuwie, jeśli środowiskiem pracy jest strefa zagrożona wybuchem. Zlekceważenie tego zabezpieczenia może być przyczyną wielu wypadków, awarii, a nawet katastrof.

Szukasz ubrań roboczych? Sprawdź nasz artykuł "Odzież odblaskowa i jej najpopularniejsze rodzaje"!

Jaka jest różnica między odzieżą antystatyczną a odzieżą ESD?

Bardzo często myli się odzież antyelektrostatyczną z odzieżą ESD. Głównym powodem stosowania obu odzieży są wyładowania elektrostatyczne. Odzież antystatyczną powinno się stosować w strefie zagrożenia wybuchem, aby chronić  pracownika i  środowisko. Odzież ESD jest niezbędna dla personelu w strefie EPA, aby chronić wrażliwe komponenty, moduły i urządzenia przed wyładowaniami. Zabezpieczenie produkcji i serwisu przed skutkami wyładowań przynosi wiele korzyści, takich jak choćby ochrona przed oparzeniem. Mniej wadliwych podzespołów i podwyższenie jakości to powody, aby stosować wysokiej jakości odzież ESD.

Podsumowując, odzież antystatyczna ma chronić pracownika i środowisko, odzież ESD ma chronić produkty. 

  • DEMAR
  • JHK
  • RUDEK
  • ANRO
  • RS
  • BASE PROTECTION
  • FAGUM STOMIL
  • Firma Jędrzej Śniadecki sp.z o.o
  • 3M
  • CANIS
  • INDUSTRIAL STARTER
  • LEMIGO
  • DYDONA
  • PORTWEST
  • PROMOSTARS
  • LUKSELL
  • FILTER SERVICE
  • ELDAN
  • ARDON
  • BATA
  • ABENA
  • POLSTAR
  • PROTEKT
  • URGENT