Prace na wysokości - BHP. Przepisy i zalecenia, które powinieneś znać

Prace na wysokości - BHP. Przepisy i zalecenia, które powinieneś znać

25-07-2024

Prace na wysokości są nieodłączną częścią wielu branż, takich jak budownictwo, energetyka czy prace konserwacyjne. Ze względu na związane z nimi ryzyko, wymagają szczególnej uwagi oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa. 

W tym artykule przedstawimy Ci, czym są i z jakim ryzykiem wiążą się prace na wysokości. BHP wiele o tym mówi, dlatego nie zwlekajmy i przejdźmy dalej. Poznaj najważniejsze przepisy oraz zalecenia. 

Definicja pracy na wysokości 

Praca na wysokości, zgodnie z przepisami BHP, to każda praca wykonywana na obszarze znajdującym się co najmniej 1 metr nad poziomem podłogi lub ziemi. Do prac na wysokości zalicza się również te prowadzone na rusztowaniach, drabinach, dachach oraz innych konstrukcjach.

Trzeba jednak nadmienić, że nie wszystkie prace na poziomie co najmniej 1 metra będą uznawane za prace na wysokości. Kiedy tak nie będzie? 

  • Jeśli przestrzeń robocza znajduje się powyżej 1 metra nad poziomem posadzki i jest zabezpieczona pełnymi lub oszklonymi ścianami na wysokość co najmniej 1,5 metra. 
  • Jeśli miejsce pracy powyżej 1 metra od powierzchni jest wyposażone w stabilne konstrukcje lub urządzenia, które skutecznie chronią pracownika przed upadkiem. Przykładami takich zabezpieczeń mogą być barierki, siatki ochronne czy platformy z poręczami.

Według danych GUS, upadki z wysokości stanowią największą część wypadków w miejscu pracy. Dlatego warto zapoznać się z przepisami i zorganizować pracę tak, aby była bezpieczna dla każdego pracownika. 

Prace na wysokości - BHP. Gdzie znaleźć odpowiednie przepisy prawne? 

1. Kodeks pracy 

Kodeks Pracy stanowi jeden z najważniejszych dokumentów, który reguluje kwestie bezpieczeństwa i higieny pracy w Polsce. Art. 207 Kodeksu Pracy mówi, że każdy pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne warunki swoim pracownikom. Jest także odpowiedzialny za organizowanie pracy w sposób zapewniający:

  • bezpieczeństwo, 
  • stosowanie odpowiednich środków ochrony,
  • szkolenia pracowników w zakresie BHP.

2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z dnia 26 września 1997 r. (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) jest kluczowym dokumentem regulującym szczegółowe wymagania dotyczące prac na wysokości. Rozporządzenie to określa m.in. zasady stosowania środków ochrony indywidualnej, wymagania dotyczące sprzętu i urządzeń zabezpieczających oraz obowiązki pracodawcy i pracowników.

Prace na wysokości - przepisy, których należy przestrzegać 

Przepisy BHP w Polsce nakładają na pracodawców zatrudniających osoby wykonujące prace na wysokości obowiązek zapewnienia odpowiednich środków ochrony przed upadkiem. Pracodawcy są zobowiązani do organizowania prac w sposób minimalizujący ryzyko upadków. 

Przy doborze środków ochrony stosuje się zasadę pierwszeństwa środków ochrony zbiorowej nad środkami ochrony osobistej. Oznacza to, że w pierwszej kolejności należy stosować takie zabezpieczenia, jak balustrady i siatki ochronne, które chronią wszystkich pracowników. W przypadku, gdy zastosowanie środków ochrony zbiorowej jest niemożliwe, konieczne jest zapewnienie indywidualnych środków ochrony dla każdego pracownika.

Normy środków ochrony indywidualnej 

Wszystkie elementy, które chronią pracownika przed upadkiem z wysokości, kwalifikują się jako środki ochrony indywidualnej (ŚOI) kategorii III. 

Zgodnie z Rozporządzeniem UE 2016/425 sprzęt, który chroni podczas pracy na wysokości, musi spełnić konkretne normy. Każdy rodzaj środków ochrony indywidualnej ma jednak swoje własne normy, jeśli chodzi o produkcję, projektowanie czy samo testowanie. Wspomnimy o tym w dalszej części artykułu. 

Jeśli natomiast zależy Ci na sprawdzonym sprzęcie, który zapewni ochronę pracownikom, odwiedź https://www.sprzetbhp.pl/category/ochrona-przy-pracy-na-wysokosci i zapoznaj się ze wszystkimi elementami wyposażenia z odpowiednimi normami. 

Środki ochrony indywidualnej - w co musi być wyposażona osoba pracująca na wysokości?

Osoby pracujące na wysokości muszą być wyposażone w specjalistyczne środki ochrony indywidualnej, które zapewniają bezpieczeństwo i minimalizują ryzyko upadku. Jakie elementy będą kluczowe? 

System powstrzymywania spadania

Podstawowym sprzętem, w który każdy pracodawca powinien wyposażyć pracownika na wysokości, jest system powstrzymywania spadania. Składa się on z: 

  • szelek bezpieczeństwa, 
  • zespołu łącząco-amortyzującego,
  • punktu kotwiczącego. 

Szelki bezpieczeństwa są podstawowym elementem, który zapewnia ochronę. Zabezpieczają przed upadkiem, a w razie upadku, np. z rusztowania, minimalizują ryzyko wystąpienia różnych urazów. Muszą spełniać normę EN 361 i być odpowiednio dobrane do sylwetki pracownika.

Prace na wysokości - BHP i szelki bezpieczeństwa do pracy

Szelki bezpieczeństwa zapewniają pracownikowi stabilność i bezpieczeństwo poprzez równomierne rozłożenie sił działających w przypadku upadku. Model widoczny na zdjęciu znajdziesz na: https://www.sprzetbhp.pl/szelki-bezpieczenstwa-p30.html.

Zespół łącząco-amortyzujący jest kluczowym elementem. Łączy on pracowników z punktem kotwiczącym. Zabezpiecza przed upadkiem. Takie zespoły muszą spełniać normy EN 354 i EN 355. 

Zespół łącząco-amortyzujący do pracy na wysokości

Podwójna lina zabezpieczająca jest niezwykle trwała i na pewno nie zerwie się pod wpływem obciążenia. Model ze zdjęcia znajdziesz na: https://www.sprzetbhp.pl/podwojna-tasma-elastyczna-z-amoryzatorem-fp52.html.

Ostatni na liście jest punkt kotwiczący. Jest to miejsce, do którego przyczepione są inne, wcześniej wymienione części zabezpieczenia. Punkty mogą być stałe lub przenośne, w zależności od miejsca pracy. Muszą jednak spełniać normę EN 795. Muszą zapewniać wytrzymałość co najmniej 12 kN (kiloniutonów). 

Inne środki ochrony indywidualnej 

Na pewno wiesz, jak niebezpieczne są prace na wysokości. BHP w takich miejscach pracy jest niezwykle ważne. Dlatego należy przestrzegać wszystkich zasad i wyposażyć pracowników także w dodatkowe środki ochrony. Jakie? 

  • Kaski BHP - podczas pracy na wysokości należy dobrze chronić głowę – nie tylko przed upadkiem, ale także przed przedmiotami, które mogą spać np. z wyższych poziomów budowy. Każdy kask powinien mieć odpowiednie zapięcie. Najlepiej sprawdzą się paski podbródkowe. Dzięki nim ochrona na głowę nie zsunie się. 
  • Kamizelki odblaskowe - zwiększają widoczność podczas pracy, a dodatkowo wyróżniają pracowników spośród tłumu. Dzięki nim nawet wieczorem będą dobrze widoczni na rusztowaniach czy linach amortyzujących. 
  • Obuwie ochronne - do pracy na wysokości warto wyposażyć pracowników w buty z antypoślizgową podeszwą i wzmocnieniem palców. 
  • Rękawice ochronne - chronią przed urazami - podrażnieniami, skaleczeniami czy zadrapaniami. 

Prace na wysokości - BHP i widoczność w postaci kamizelki

Kamizelka odblaskowa zapewni dostateczną widoczność po zmierzchu. Wersja z kieszeniami gwarantuje dodatkowe miejsce na przechowywanie ważnych i lekkich przedmiotów. Model ze zdjęcia znajdziesz na: https://www.sprzetbhp.pl/kamizelka-ostrzegawcza-z-kieszeniami-s476-br-en471-klasa2-2.html.

Prace na wysokości a pracownik - czego się od niego wymaga? 

Nie tylko pracodawca musi przestrzegać odpowiednich regulacji, aby prace na wysokości były bezpieczne. Przepisy mówią także o pracownikach. O czym należy wiedzieć? 

  • Wiek - osoba pracująca na wysokości powinna mieć skończone 18 lat.
  • Stan zdrowia - lekarz musi stwierdzić, że pracownik nie ma żadnych przeciwwskazań do prac na wysokości. 
  • Szkolenia - pracownicy muszą mieć odpowiednie kwalifikacje i szkolenia, aby bezpiecznie wykonywać swoją pracę. 
  • Przestrzeganie zasad - każdy musi przestrzegać określonych procedur bezpieczeństwa, aby zminimalizować ryzyko upadku. 
  • Ryzyko zawodowe - każdy pracownik powinien zapoznać się z oceną ryzyka zawodowego. 
  • Środki ochrony - pracownik powinien wchodzić na wysokie rusztowania tylko wtedy, gdy jest ubrany w specjalne elementy ochrony przed upadkiem. 

To już wszystko, jeśli chodzi o prace na wysokości. Przepisy mówią jasno, czego wymaga się zarówno od pracodawcy, jak i pracownika. Taka profesja wiąże się z dużym ryzykiem, dlatego przestrzeganie zasad BHP jest w takim miejscu konieczne. Pozwoli to na bezpieczne i efektywne wykonywanie prac nad ziemią.

  • PROMOSTARS
  • ANRO
  • RUDEK
  • Firma Jędrzej Śniadecki sp.z o.o
  • POLSTAR
  • ARDON
  • ABENA
  • PORTWEST
  • JHK
  • FAGUM STOMIL
  • 3M
  • CANIS
  • LEMIGO
  • BATA
  • DEMAR
  • BASE PROTECTION
  • LUKSELL
  • PROTEKT
  • FILTER SERVICE
  • DYDONA
  • ELDAN
  • INDUSTRIAL STARTER