BHP na budowie – zasady, które musisz znać!

Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy to kluczowa sprawa w każdej branży. W przypadku prac budowlanych te regulacje nabierają jednak dodatkowego znaczenia. Na placu budowy każdy incydent może mieć bowiem tragiczne skutki. Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, to na budowach dochodzi bowiem do największej liczby poważnych wypadków przy pracy. Dlatego każdy pracownik i pracodawca powinien znać przepisy BHP na budowie. To coś więcej niż obowiązkowy kask BHP. Poznaj bliżej zasady, które obowiązują w tej branży!

Jakie dokumenty regulują przepisy BHP na budowie?

Bezpieczeństwo i higiena pracy na budowie jest obwarowana konkretnymi przepisami. Ich podstawę stanowi kilka dokumentów. Najważniejsze to dwa zbiory zasad:

• Kodeks Pracy, który reguluje prawa i obowiązki pracowników oraz pracodawców,
• rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.

Na tym jednak wykaz dokumentów, które mają zastosowanie na budowie, wcale się nie kończy. Ważne są bowiem regulacje dotyczące środków ochrony indywidualnej. Znalazły się w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W niektórych sytuacjach na budowie stosuje się też odpowiednie zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. 

Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie - co to jest i kto go wykonuje?

Odpowiednie dokumenty są potrzebne już w związku z funkcjonowaniem konkretnego placu budowy. Jednym z nich może być plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, w skrócie znany jako BIOZ.

Przygotowanie BIOZ jest konieczne, jeśli w czasie prac wystąpi jeden z następujących warunków:

• pracochłonność robót przekracza 500 osobodni, czyli 4000 roboczogodzin,
• czas trwania robót wyniesie ponad 30 dni i będzie przy nich jednocześnie zatrudnionych przynajmniej 20 osób,
• prace obejmują jeden z kilku wyszczególnionych w przepisach rodzajów robót budowlanych.

Do tych robót należy m.in. praca na wysokości, roboty związane z ryzykiem przysypania ziemią, wykorzystanie niebezpiecznych substancji chemicznych, montaż i demontaż ciężkich elementów oraz kilka innych prac.

W takich przypadkach plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ma zlokalizować zagrożenia na placu budowy. Jego celem jest wybranie i zapewnienie rozwiązań, które pozwolą na bezpieczną pracę i minimalizację ryzyka. Dzięki temu dokumentowi wszystkie prace na budowie są wykonywane w oparciu o zasady BHP. Na podstawie planu BIOZ powstają inne dokumenty obowiązujące na budowie, na przykład instrukcje związane z pracą na konkretnym stanowisku.

Kto przygotowuje plan BIOZ? Obowiązek ten spoczywa na kierowniku budowy. Plan musi powstać jeszcze przed rozpoczęciem prac. Kierownik odpowiada za jego wykonanie, ale może zlecić tę pracę innej osobie. Najlepiej, by plan BIOZ powstawał w konsultacji z podwykonawcami.

BHP na budowie - główne obowiązki pracodawcy

W związku z tym, że zagrożenie wypadkiem na placu robót jest spore, dużo obowiązków w zakresie BHP na budowie spoczywa na pracodawcy. Powinien dopilnować szeregu spraw, inaczej w razie wypadku może zostać pociągnięty do odpowiedzialności.

Najważniejsze obowiązki pracodawcy w zakresie BHP na budowie:

• zapewnienie przestrzegania przepisów i zasad BHP,
• zapewnienie systematycznych kontroli stanu BHP,
• ustalenie sposobów zgłaszania i usuwania nieprawidłowości,
• gwarantowanie wykonania nakazów i zarządzeń organów nadzoru pracy,
• ocena i dokumentowanie ryzyka zawodowego,
• stosowanie środków zmniejszających ryzyko zawodowe na budowie,
• informowanie pracowników o ryzyku zawodowym i zasadach ochrony,
• udostępnianie pracownikom aktualnych instrukcji BHP,
• przestrzeganie terminów badań okresowych oraz szkoleń pracowników,
• wyposażenie stanowisk pracy w odpowiednie środki ochrony zbiorowej,
• zaopatrzenie pracowników w niezbędne środki ochrony indywidualnej.

Najważniejsze środki ochrony indywidualnej na budowie

Wszystkie obowiązki pracodawcy są równie ważne, ale warto pochylić się nad środkami ochrony indywidualnej, jakie musi zapewnić osobom zatrudnionym na placu budowy. Choć to sformułowanie może brzmieć nieco enigmatycznie, chodzi często o prozaiczne rzeczy, takie jak bluza z odblaskami czy kask. Nie zmienia to faktu, że mogą uratować zdrowie i życie.

Jakie środki ochrony trzeba zapewnić pracownikom na placu budowy?

• zabezpieczenie głowy: używa się ich na stanowiskach zagrożonych upadkiem przedmiotów z wysokości; to hełmy i kaski BHP,
• zabezpieczenie twarzy i oczu: używa się ich, gdy oczy są zagrożone substancjami drażniącymi lub odpryskami; to maski, okulary, gogle i różnego rodzaju osłony;
• zabezpieczenie słuchu: używa się ich przy pracach z hałasem przekraczającym normy;
• zabezpieczenie nóg: używa się ich, gdy nogi pracowników mogą mieć kontakt z nieodpowiednią temperaturą, wilgocią, ostrymi przedmiotami czy wymagającymi powierzchniami; to buty ze wzmocnionymi podnoskami, obuwie ze specjalistycznymi podeszwami, ochraniacze na kolana i inne części nóg;
• zabezpieczenie rąk: używa się ich, gdy ręce są zagrożone przecięciem, urazami oraz kontaktem z niebezpiecznymi substancjami; to rękawice, rękawice robocze bez palców i ochraniacze na ręce;
• sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości: używa się go przy pracy na wysokościach oraz w kanałach; to szelki bezpieczeństwa, systemy łącząco-amortyzujące i punkty zakotwienia;
• odzież ochronna: używa się jej do uniknięcia kontaktu z niebezpiecznymi substancjami, ostrymi przedmiotami, niestandardowymi temperaturami, a także poprawy widzialności pracownika; to kombinezony, kurtki, osłony czy ubranie odblaskowe.

Środki ochrony indywidualnej i odzież ochronna muszą spełniać normy bezpieczeństwa, które obowiązują na wybranym stanowisku. Obecność potrzebnych certyfikatów gwarantują zakupy w profesjonalnych sklepach, takich jak sprzetbhp.pl, gdzie znajdziesz wszystkie rodzaje środków BHP.

BHP na budowie - najważniejsze obowiązki pracowników

Bezpieczeństwo i higiena pracy na budowie to jednak nie tylko obowiązki pracodawcy, ale i pracownika. Przede wszystkim musi znać zasady i przepisy BHP na budowie, na której pracuje. Powinien więc wziąć udział w szkoleniu, a przy niektórych stanowiskach zdać egzamin.

Oprócz znajomości zasad BHP konieczne jest oczywiście ich przestrzeganie. Pracownik ma też obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych w tym zakresie. Powinien współpracować z nimi w związku z wypełnianiem obowiązków BHP.

Pracownik musi też używać zapewnionych przez pracodawcę środków ochrony indywidualnej i zbiorowej. Poza tym ma dbać o stan maszyn, urządzeń i innych udostępnionych sprzętów. Do jego obowiązków należy też poddawanie się okresowym badaniom lekarskim, a także zgłaszanie przełożonym zagrożeń w miejscu pracy. 

Podsumowanie: co trzeba wiedzieć o zasadach BHP na budowie?

Zasady BHP na budowie opierają się na Kodeksie Pracy oraz rozporządzeniu ministra infrastruktury z 2003 r. W przypadku większości zaawansowanych prac budowlanych konieczne będzie przygotowanie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Za jego przygotowanie odpowiada kierownik budowy. Plan BIOZ definiuje zagrożenia na placu budowy.

Szereg obowiązków związanych z BHP spoczywa na pracodawcy. Musi m.in. zapewnić odpowiednie warunki pracy, ocenić ryzyko zawodowe czy wyposażyć pracowników w środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. Sami pracownicy są zobowiązani m.in. do przestrzegania zasad BHP, powinni też zgłaszać wszelkie zagrożenia przełożonym.

Więcej o środkach ochrony osobistej do pracy na budowie - i nie tylko - dowiesz się z artykułu https://www.sprzetbhp.pl/blog/srodki-ochrony-osobistej-co-wchodzi-w-ich-sklad